Garanié-de-tout-l'an
Matthiola fruticulosa
Brassicaceae Cruciferae
Noms en français : Matthiole en buisson, Matthiole sous-ligneuse.
Descripcioun :Lou garanié-de-tout-l'an es uno pichoto planto lignouso, drecho emé de fueio primo e cuberto de proun de péu. Trachis dins li sablo douloumitico e li marlo. Se recounèis en flour qu'aquéli soun bèn bello e óuriginalo amé si petalo oundado (de 12 à 28 mm) de coulour proun diferènto de cop. Li boudousco an de 3 à 12 cm emé de baneto chanjadisso. Li grano soun alado.
Usanço :Couneissèn pas d'usanço particuliero pèr aquelo planto. Escriéure au site se n'en sabès mai.
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : 10 à 40 (50) cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Matthiola
Famiho : Brassicaceae
Famiho classico : Cruciferae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 1,5 à 2 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mai à Juliet
Liò : Sablo
- Marlo
- Ribiero
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Eurimediterranenco
Ref. sc. : Matthiola fruticulosa (Loefl. ex L.) Maire, 1932
(= Matthiola tristis (L.) R.Br., 1812 )
Fenoui-bastard
Anethum graveolens
Apiaceae Umbelliferae
Àutri noum : Escarlato, Anet.
Noms en français : Aneth, Aneth odorant.
Descripcioun :Lou fenoui-bastard, planto de l'an que nous vèn d'Asìo, èro cultivado pèr èstre emplegado coume sabourun o coume planto vertuouso. Se destrìo dóu "vertadié" fenoun (o fenoui) majamen emé si fueio mai grando e divisado e si brout, grandaras peréu. E de segur l'óudour èi dispariero. S'atrobo pu trop gaire, aleva dins li perterro de flour.
Usanço :Li fueio e li flour soun manjadisso, de mescla dins li soupo, lis ensalado e ço que voulès. Li racino soun bono pèr digeri (carminativo, estoumatico e estimulanto), alor que li grano en mai luchon contro enflamacioun, lis espaime, la tensioun, ajudon à pissa e apaison li mourreno tout en ajudant la mountado de la.
Port : Grando erbo
Taio : 0,3 à 0,7(1,7) m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Anethum
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 6 à 10 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 700 m
Aparado : Noun
Remarco : Planto cultivado
Abriéu à setèmbre
Liò : Ort
- Ermas
- Meissoun
Estànci : Mesoumediterran
Couroulougi : Óurigino Asìo-Ouèst
Ref. sc. : Anethum graveolens L., 1753